Vakantierecht is een essentieel onderdeel van het Nederlandse arbeidsrecht. Als werknemer heb je recht op vakantiedagen, vakantietoeslag en verlofuren. In dit uitgebreide artikel leggen we alles uit wat je moet weten over je vakantierechten, zodat je optimaal kunt genieten van je welverdiende rust.
In Nederland heb je als werknemer wettelijk recht op vakantiedagen. Het aantal vakantiedagen dat je krijgt is gebaseerd op het aantal uren dat je per week werkt. De basisregel is simpel: je hebt recht op vier keer het aantal uren dat je per week werkt.
Werk je bijvoorbeeld 40 uur per week? Dan heb je recht op minimaal 160 vakantie-uren per jaar. Bij een normale werkdag van 8 uur zijn dit 20 vakantiedagen. Werk je parttime 20 uur per week? Dan krijg je 80 vakantie-uren (10 dagen bij 8-urige werkdagen).
Er is een belangrijk onderscheid tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen:
Dit zijn de vakantiedagen waar je minimaal recht op hebt volgens de Nederlandse wet. Het gaat om 4 keer je wekelijkse arbeidsuren. Deze dagen zijn beschermd en kunnen niet door je werkgever worden weggenomen.
Dit zijn extra vakantiedagen bovenop het wettelijke minimum. Deze worden vaak toegekend via je arbeidscontract, cao (collectieve arbeidsovereenkomst) of bedrijfsregeling. Veel werkgevers geven bijvoorbeeld 25 of 30 vakantiedagen per jaar bij een fulltime dienstverband.
Naast vakantiedagen heb je in Nederland ook recht op vakantietoeslag. Dit is een bedrag dat gelijk staat aan minimaal 8% van je bruto jaarsalaris. De vakantietoeslag wordt meestal in mei uitgekeerd, net voor de zomervakantie.
Verdien je bijvoorbeeld €30.000 bruto per jaar? Dan heb je recht op minimaal €2.400 vakantietoeslag. Veel werkgevers betalen zelfs meer dan dit wettelijke minimum uit.
Het is belangrijk om te weten wanneer je vakantiedagen vervallen, zodat je ze niet verliest:
Wettelijke vakantiedagen vervallen 6 maanden na het einde van het kalenderjaar waarin je ze hebt opgebouwd. Heb je in 2024 vakantiedagen opgebouwd? Dan vervallen deze op 30 juni 2025 als je ze niet hebt opgenomen.
Voor bovenwettelijke vakantiedagen geldt meestal een langere vervaltermijn van 5 jaar. Dit kan echter per werkgever of cao verschillen, dus check altijd je arbeidscontract.
Je vakantiedagen bouw je gedurende het hele jaar op. Per maand krijg je 1/12e deel van je jaarlijkse vakantiedagen. Als je gedurende het jaar in dienst komt of vertrekt, wordt je vakantierecht evenredig berekend.
Start je bijvoorbeeld op 1 april met een baan die 25 vakantiedagen per jaar geeft? Dan bouw je dat jaar nog 9/12e deel op: ongeveer 18,75 vakantiedagen.
Het opnemen van vakantie is in principe jouw recht, maar je werkgever heeft ook inspraak in de planning:
Word je ziek tijdens je vakantie? Dan kun je deze dagen omzetten in ziektedagen, mits je dit direct meldt bij je werkgever en je kunt aantonen dat je ziek was (bijvoorbeeld met een doktersverklaring).
Bij ontslag moet je werkgever je niet-opgenomen vakantiedagen uitbetalen. Heb je juist teveel vakantiedagen opgenomen? Dan mag je werkgever dit bedrag inhouden op je laatste salaris.
Tijdens zwangerschaps- en ouderschapsverlof bouw je gewoon door vakantiedagen op. Je vakantiedagen vervallen ook niet tijdens deze verlofperiodes.
Veel sectoren hebben eigen cao's (collectieve arbeidsovereenkomsten) met aanvullende vakantierechten. Hierin kunnen betere regelingen staan dan het wettelijke minimum. Voorbeelden:
Nederland heeft een van de betere vakantieregeling ter wereld. Ter vergelijking:
Er zijn verschillende digitale tools beschikbaar om je vakantiedagen bij te houden:
Vakantierecht is een recht, geen gunst. Je hebt recht op je vakantiedagen en je werkgever kan deze niet zomaar weigeren of afnemen. Gebruik onze calculator om precies te berekenen waar je recht op hebt en plan je vakantie met vertrouwen.